Ít ai biết rằng, da trâu cũng được coi là đặc sản của người Mường ở Hòa Bình, được chế biến thành món ăn rất lạ miệng, hấp dẫn du khách.

Nếu ai từng được thưởng thức món nộm da trâu hay canh da trâu của người Mường, Hòa Bình chắc sẽ chẳng khi nào quên được. Ở nhiều địa phương, da trâu vốn không dùng để chế biến thức ăn mà dùng làm mặt trống, bởi da dày, cứng và đanh.

Nhưng từ nguyên liệu này, người Mường ở Hòa Bình lại chế biến thành một món ăn lạ, hiếm nơi nào có được. Món ăn làm từ da trâu gác bếp, có vị giòn, dai rất hấp dẫn.

Nộm da trâu là món ăn tinh tế của ẩm thực Tây Bắc. Ảnh: I.T

Thường trâu sau khi làm thịt, người Mường giữ lại phần da, làm sạch rồi xiên que treo lên gác bếp. Khói bếp sẽ làm da trâu khô dần, ám màu khói, cứng đanh lại. Trước khi chế biến, người đầu bếp sẽ ngâm miếng da trâu vào trong nước ấm nhiều giờ cho da trâu mềm da rồi đem thái lát mỏng.

Công đoạn này có thể coi là khó nhất bởi thái miếng da trâu phải đều tay, mỏng, trong khi da trâu thì rất cứng và dai. Sau đó, da trâu được ướp cùng với các loại gia vị như sả, ớt, chút muối, mì chính và không thể thiếu được hương vị của mắc khén, một loại gia vị đặc sắc của núi rừng Tây Bắc.

Sau đó, da trâu được ninh với nước xương, nấu cùng với các loại rau đặc sản của núi rừng như măng đắng, khoai môn… Lúc đó miếng da trâu mềm hơn nhưng vẫn giữ được độ giòn sật. Khi bắc lên mâm, bát canh da trâu gác bếp có mùi vị rất đặc biệt. Dù da trâu gác bếp trong nhiều tháng liền nhưng vẫn giữ được vị đặc trưng, nhất là vị ngọt, lại kèm thêm mùi thơm lạ của những loại gỗ rừng bám trên da.

Ngoài người Mường ở Hòa Bình, người Thái ở Sơn La cũng có những món ăn chế biến từ da trâu như nộm da trâu, da trâu muối,… rất ngon. Cũng như canh da trâu gác bếp, món nộm không quá khó khăn trong khâu chế biến, nhưng lại đòi hỏi sự khéo léo, kiên trì.

Da trâu được nướng chín lên, rồi rửa sạch, luộc lên cho da mềm rồi thái lát mỏng, thêm chút nước cốt chanh cho da mềm và thơm. Sau đó, da trâu được trộn với các loại gia vị để làm thành món nộm da trâu ngon trứ danh, gồm một chút rau mùi, gừng thái sợi nhỏ, rau dớn, hoa chuối thái nhỏ, lạc rang và đặc biệt không thể thiếu được mắc khén và nước măng chua. Khi ăn, da trâu giòn sần sật, dai dai quyện với vị cay của sả, ớt, vị ấm nóng của mắc khén, vị thanh bùi của rau rừng, tạo nên một hương vị núi rừng mê đắm.